Η Ελλάδα μπορεί να υπερηφανεύεται για τη γαστρονομική και διατροφική της κληρονομιά, πέρα από την πλούσια ιστορική και πολιτιστική της παρακαταθήκη. Μια κληρονομιά που δεν βασίζεται μόνο στα φρέσκα τοπικά προϊόντα, αλλά σχετίζεται και με ένα μοντέλο ζωής που εφαρμοζόταν στη χώρα μέχρι και πριν μερικές δεκαετίες βασισμένο στην κυκλικότητα στην καλλιέργεια και στην υπευθυνότητα στην κατανάλωση. Σήμερα όμως, την εποχή της μεγάλης κλιματικής κρίσης, είναι επιτακτική η ανάγκη της αλλαγής συμπεριφοράς μας σε όλα τα επίπεδα συμπεριλαμβανομένης της μερικής επιστροφής στις παραδόσεις του τόπου μας. Για να το πετύχουμε πρέπει η νέα γενιά να γαλουχηθεί με ένα διαφορετικό τρόπο σκέψης αντίστοιχο με του παρελθόντος του τόπου μας, αυτού της προσωπικής επαφής με τη Φύση. Κι όταν λέμε νέα γενιά, εννοούμε ακόμη και τα παιδιά που βρίσκονται σήμερα στις αίθουσες των νηπιαγωγείων στην Ελλάδα.
Οι μαθήτριες και οι μαθητές σήμερα μαθαίνουν για τράπεζες σπόρων και τροφής. Μαθαίνουν βιωματικά τι σημαίνει υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή και μπορούν να μετρήσουν τη βιωσιμότητα και τα τροφοχιλιόμετρα των προϊόντων που αποτελούν το πρωινό τους γεύμα. Παράλληλα, μαθαίνουν να αναγνωρίζουν πώς συνδέεται η καθημερινή διατροφή τους με την καλή υγεία, πώς να επαναχρησιμοποιούν αντικείμενα με δημιουργικό τρόπο (upcycling) και πώς να μειώνουν τα απορρίμματα (towards zero waste), ακόμη και πώς να φτιάξουν έναν σχολικό λαχανόκηπο. Και, τέλος, μέσα από «παιχνίδια ρόλων» γίνονται από εργάτριες και εργάτες σε φυτείες μπανανών μέχρι ιδιοκτήτριες και ιδιοκτήτες καταστημάτων πώλησης φρούτων και καλούνται να αποφασίσουν ποια μεθοδολογία να ακολουθήσουν για να προάγουν το δίκαιο εμπόριο.
Όλα τα παραπάνω πραγματοποιούνται μέσα από τον εκπαιδευτικό οδηγό της ActionAid που βρίσκεται στα σχολεία στο πλαίσιο του προγράμματος «Η δύναμη στο πιάτο σου», το οποίο υλοποιείται από την ActionAid με τη χορηγία της LIDL Ελλάς και έχει την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων. Μέχρι και σήμερα, στα λιγότερο από δύο χρόνια υλοποίησής του, το πρόγραμμα έχει ευαισθητοποιήσει περισσότερους από 2.500 μαθητές και μαθήτριες και πάνω από 100 σχολεία σε 13 περιφέρειες της χώρας. Αυτή η πρωτοβουλία συνοψίζει και συμπυκνώνει τη μακρά πορεία της ActionAid στην καταπολέμηση της φτώχειας, της πείνας αλλά και των βλαβερών διατροφικών πρακτικών και είναι το φυσικό επακόλουθο της δέσμευσής μας για διατροφική δικαιοσύνη.
Τι είναι διατροφική δικαιοσύνη
Σύμφωνα με το Climate Equity Policy Centre, η διατροφική δικαιοσύνη αρχίζει με την παραδοχή ότι η υγιεινή διατροφή είναι ανθρώπινο δικαίωμα και, στη συνέχεια, εξετάζει ολιστικά τα διατροφικά συστήματα για να εντοπίσει τα εμπόδια που υπάρχουν στην επισιτιστική ασφάλεια. Εμπόδια που μπορεί να είναι διαρθρωτικά, συστημικά ή απλώς θέμα αβλεψίας. Εμπόδια που έχουν τις ρίζες τους ακόμη και στη φυλή, το φύλο, την κοινωνική τάξη και σε άλλα χαρακτηριστικά.
Όσο πιο νωρίς μάθει η νέα γενιά των Ελλήνων τη σημασία της δίκαιης και βιώσιμης διατροφής, τόσο πιο πολλές πιθανότητες υπάρχουν να έχουμε μια γενιά νέων υπεύθυνων και ενεργών πολιτών που λαμβάνουν αποφάσεις και συμπεριφέρονται με έναν τρόπο που μας φέρνει πιο κοντά στο να χτίσουμε έναν βιώσιμο και δίκαιο κόσμο.
Το πρόγραμμα «Η δύναμη στο πιάτο σου», το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο της Μαθητικής Εβδομάδας Δράσης της ActionAid και με τη χορηγία της LIDL Ελλάς, κινείται σε αυτή την κατεύθυνση και αποτελεί οδηγό για τη συνέχεια.
Άρθρο του Κωνσταντίνου Μαχαίρα, Αντιπρόεδρου του ΔΣ και μέλους της Γενικής Συνέλευσης της ActionAid στην Ελλάδα
