Ο Μιχαήλ Άγγελος, μία από τις σημαντικότερες μορφές της Αναγέννησης και της παγκόσμιας ιστορίας των τεχνών, φιλοτέχνησε σχολαστικά ένα από τα σπουδαιότερα γλυπτά του, την Πιετά της Φλωρεντίας. Ωστόσο μια μέρα, πήρε μια βαριοπούλα και κατέστρεψε τα χέρια και τα πόδια. Γιατί; Ήθελε το τέλειο γλυπτό.

Έχετε διαπιστώσει πως αφιερώνετε ώρες για να επιμεληθείτε ένα έγγραφο, μια ανάρτηση στα social media ή ένα email; Αν η απάντηση είναι καταφατική, τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να είστε «τελειομανής».

Πολλοί μπορεί να επικροτούν αυτό το χαρακτηριστικό, ωστόσο είναι δύσκολο να ζει κάποιος με μια τελειομανία που τον αναγκάζει να εργάζεται όλο και περισσότερο. Η αναγνώριση του προβλήματος είναι και το πρώτο βήμα για τη διαχείρισή του και την ανάκτηση του ελέγχου.

7 σημάδια ότι είστε τελειομανής

Οι τελειομανείς τείνουν να φοβούνται την αποτυχία και δεν μπορούν να συμβιβαστούν απλώς με το «αρκετά καλό». Αυτό από μόνο του δεν είναι κάτι αρνητικό, ωστόσο υπάρχει ένα όριο σε αυτήν την τάση. Ορισμένα μέτρα «τελειότητας» είναι εγγενώς υποκειμενικά και μπορούν να οδηγούν σε υπονόμευση του ίδιου του ατόμου. Και μπορούμε εύκολα να αναγνωρίσουμε αυτό το πρόβλημα σε φίλους, συγγενείς ή συναδέλφους, ωστόσο δυσκολευόμαστε να το διαπιστώσουμε στον ίδιο μας τον εαυτό.

Υπάρχουν επτά σημάδια της τελειομανίας, όπως τα παρουσιάζει η Nuala Walsh, συγγραφέας, συμπεριφορική επιστήμονας και συνεργάτιδα στο London School of Economics, στο Psychology Today.

Μη ρεαλιστικά πρότυπα. Προσπαθείτε συνεχώς να ανταποκρίνεστε σε μη ρεαλιστικές προσδοκίες σε όλες τις πτυχές της ζωής σας; «Αν περίμενα την τελειότητα, δεν θα έγραφα ποτέ λέξη», λέει η Μάργκαρετ Άτγουντ, συγγραφέας του «The Handmaid’s Tale».

Υπερ-γενίκευση. Ένα λάθος δεν καθορίζει εσάς, την καριέρα σας ή τα επιτεύγματά σας. Ο σπουδαιότερος αθλητής στον κόσμο μπορεί να κάνει λάθη σε κάθε αγώνα, αλλά είναι η γενική εικόνα που μετράει. Το να συνδέεις την αυτοεκτίμησή σου με την εξωτερική έγκριση οδηγεί σε μια ζωή με διαρκή αυτοκριτική και αισθήματα ανεπάρκειας.

Καταναγκαστική συμπεριφορά. Βελτιώνετε ακατάπαυστα ατελείωτες εκδοχές της δουλειάς σας; Η ψυχαναγκαστική συμπεριφορά, όπως η αναδιοργάνωση και η αναδιάταξη, είναι προειδοποιητικό σημάδι τελειομανίας.

Καταστροφική σκέψη. Τα μικρά λάθη φαίνονται σαν μεγάλες καταστροφές. Ένα λεκτικό ολίσθημα, ένα τυπογραφικό λάθος, μία κακή κριτική: για τον τελειομανή είναι σαν να διαταράσσεται η συμπαντική ισορροπία.

Επιδίωξη επιβεβαίωσης για καθησυχασμό. Ο ανασφαλής τελειομανής αναζητά συνεχώς την επικύρωση, τη φιλοφρόνηση και την έγκριση των άλλων. Η συνεχής αναζήτηση επιβεβαίωσης δεν βλάπτει απλώς το άτομο, αλλά εξαντλεί και τον αποδέκτη.

Υπερβολική αναβλητικότητα. Οι τελειομανείς συχνά καθυστερούν να ξεκινήσουν ή να ολοκληρώσουν εργασίες γιατί ποτέ δεν είναι η κατάλληλη στιγμή.

Το τίμημα της τελειομανίας

Η ανεξέλεγκτη τελειομανία έχει υψηλό τίμημα. Οι περισσότεροι τελειομανείς λειτουργούν σε μια διαρκή κατάσταση αυτοπροκαλούμενης δυστυχίας, που οδηγεί σε αγωνία, απογοήτευση και αμυντικότητα. Διαχέουν επίσης το άγχος στους ανθρώπους που συναναστρέφονται.

Επίσης, οι τελειομανείς ηγέτες τείνουν να μικροδιαχειρίζονται και να μηρυκάζουν χωρίς να επιλύουν πραγματικά ζητήματα. Αυτό μειώνει την παραγωγικότητα. Το να ξοδεύετε περισσότερο χρόνο στο αγαπημένο σας έργο δεν βελτιώνει απαραίτητα το αποτέλεσμα ή την εκτίμησή του από άλλους. Έρευνες δείχνουν ακόμα ότι οι τελειομανείς είναι λιγότερο αποτελεσματικοί. Η αυτοεπιβαλλόμενη πίεση επηρεάζει την ψυχική υγεία, προκαλώντας χρόνιο στρες και εξουθένωση.

Πώς να περιορίσετε την τελειομανία

Θέστε μικρότερους ατόχους. Βρείτε τη μέση λύση ανάμεσα στην υψηλή απόδοση και τη μετριότητα. Χωρίστε τις εργασίες σε μικρότερα βήματα, με δέσμευση ολοκλήρωσης σε συγκεκριμένο χρόνο και εστιάστε στην πρόοδο και όχι στα ιδανικά αποτελέσματα.

Διευρύνετε την προοπτική σας. Οι περισσότερες καταστάσεις δεν είναι ζωής ή θανάτου. Αμφισβητήστε τα πρότυπά σας και αξιολογήστε εάν είναι απαραίτητα. Προσαρμόστε τις προσδοκίες ώστε να ευθυγραμμιστούν με αυτό που έχει σημασία.

Αξιολογήστε εκ νέου τι έχει σημασία. Αναγνωρίστε πότε έχετε φτάσει σε ένα σημείο φθίνουσας απόδοσης. Οι επιπλέον ώρες σε μια εργασία πρέπει να έχουν ανάλογο αντίκτυπο.

Αυτοσυμπόνια. Ακόμη και οι ειδικοί κάνουν λάθη. Η ζωή βγάζει εκτός τα περισσότερα σχέδια. Η προσπάθεια για την επίτευξη του αδύνατου είναι εξαντλητική και πηγή αναπόφευκτης απογοήτευσης. Μην αντιλαμβάνεστε την τελειομανία ως σήμα τιμής, είναι απλώς βάρος.

Αυτοματοποιήστε διαδικασίες, συνήθειες και εργασίες ρουτίνας για να μειώσετε τον κίνδυνο καθυστερήσεων που προκαλούνται από αναποφασιστικότητα.

Γιορτάστε την πρόοδο. Αναγνωρίστε τα επιτεύγματα, όσο μικρά κι αν είναι. Η πρόοδος προέρχεται από τη συνεπή προσπάθεια, όχι από την προσπάθεια για το ανέφικτο.

Αναθεωρήστε την αντίληψη «όλα ή τίποτα». Αναγνωρίστε την τάση να βλέπετε τα πράγματα στα άκρα και περιορίστε το σημείο αναφοράς. Θα πρέπει να διαχωρίσετε την αυτοεκτίμηση από την απόδοσή σας.

Εν τέλει, δεν χρειάζεται να σπάσετε το δικό σας γλυπτό. Θυμηθείτε: Η τελειομανία είναι ένα άπιαστο πρότυπο. Αφήστε την ανάγκη για τελειότητα και κάντε τη ζωή πιο εύκολη για εσάς και τους γύρω σας. Τρεις λέξεις έχουν σημασία: «Είναι αρκετά καλό».